Aangiftegids
Alvorens je aan de aangifte begint, is het nuttig om een aantal begrippen te kennen. Sommige verpakkingen moet je trouwens niet aangeven en andere zijn dan weer te melden bij Fost Plus. In dit deel leggen we je al deze begrippen in detail uit.
Verpakking – geen verpakking
Wat is verpakking en wat niet? Het onderscheid berust op afspraken met de industrie, Fost Plus, Valipac en de IVC. Het overzicht van deze afspraken vind je in de lijst verpakking-geen verpakking.
Enkele voorbeelden:
- Het transport van gasflessen gebeurt vaak met metalen kooien, deze kooien zijn geen verpakking.
- Het transport van glas gebeurt vaak met transportbokken, dit is dan weer wel verpakking.
- Een doosje van een CD is geen verpakking. Het doosje behoort tot het product en is daarom geen verpakking. Maar, de film die errond zit, is dan weer wel verpakking.
Bedrijfsinterne verpakkingen
Bedrijfsinterne verpakkingen worden enkel gebruikt binnen het bedrijf zelf (bijvoorbeeld om het product te transporteren op de site zelf, om het tijdelijk te stockeren of te beschermen). Bedrijfsinterne verpakkingen moet je niet aangeven.
Voorbeeld: Een bedrijf maakt bakstenen, stapelt ze op palletten met plastic folie eromheen en stockeert ze om achteraf nog een behandeling te laten ondergaan. Dit is een bedrijfsinterne verpakking. Omdat deze verpakkingen enkel gebruikt worden binnen het bedrijf, moet je ze niet opnemen in de aangifte.
Opgepast: er is nooit sprake van bedrijfsinterne verpakkingen wanneer je goederen op de openbare weg vervoert (ook al zijn de sites van het bedrijf enkel gescheiden door een weg). Een bedrijf dat goederen van de ene naar de andere vestiging vervoert om daar een behandeling te ondergaan, zal de gebruikte verpakkingen voor het transport wel moeten opnemen in zijn aangifte.
Weet je niet zeker of je een verpakking als bedrijfsintern kan beschouwen? Onze beslissingsboom helpt je op weg.
Eenmalige en herbruikbare verpakkingen
In je aangifte zal je een onderscheid maken tussen eenmalige en herbruikbare verpakkingen.
Voor eenmalige verpakkingen gelden zowel de informatie- als de terugnameplicht en moet 80% recyclage worden aangetoond.
Herbruikbare verpakkingen zijn enkel onderworpen aan de informatieplicht. Valipac berekent de verhouding tussen eenmalige en herbruikbare verpakkingen. Hierdoor krijgen overheid en industrie een duidelijk beeld over hoe de markt van herbruikbare verpakkingen evolueert tegenover wegwerpverpakkingen. Daarom vragen we je deze ook aan te geven. Voor herbruikbare verpakkingen betaal je geen bijdrage.
Een verpakking is herbruikbaar wanneer cumulatief aan volgende voorwaarden wordt voldaan:
- Het bedrijf en de klanten zijn bereid om de verpakking opnieuw te gebruiken voor hetzelfde doel
- De verpakking voldoet aan bepaalde vereisten inzake kwaliteit en bescherming om een minimaal aantal keer opnieuw gebruikt te worden voor hetzelfde doel
- Er is een systeem aanwezig dat het hergebruik van de verpakking stimuleert en waarborgt (bv. consignatiesysteem).
Herbruikbare verpakkingen zijn bijvoorbeeld:
- open loop palletten (zoals Europalletten, CHEP-palletten of LPR-palletten). Dit type van pallet wordt of elektronisch gevolgd of via een waarborgsysteem in de pool gehouden.
- Er bestaan ook closed loop herbruikbare verpakkingen. Hier gaat het vaak om herbruikbare verpakkingen die tussen vaste partners heen en weer gaan. Bijvoorbeeld batterijen gemaakt op plaats X en in plastic boxen getransporteerd naar plaats Y, waar ze verpakt worden. De lege vrachtwagen neemt een lading lege boxen terug mee naar plaats X. Deze plastic boxen behoren tot een closed loop en zijn bedrijfseigen herbruikbare verpakkingen.
Om je te helpen bepalen welke verpakkingen herbruikbaar zijn, kan je gebruik maken van de beslissingsboom.
Primaire, secundaire en tertiaire verpakkingen
In onze rapportering aan de IVC moeten we het onderscheid maken tussen primaire, secundaire en tertiaire verpakkingen. Daarom vragen we je hiermee ook rekening te houden in jouw aangifte.
Een primaire verpakking is een verkoopverpakking, ontworpen om een verkoopeenheid te bevatten voor de eindgebruiker.
Voorbeeld: het kartonnen doosje rond een stuk zeep.
Een secundaire verpakking is een groepsverpakking, ontworpen om een groep verkoopeenheden te bevatten.
Voorbeeld: de grotere doos waarin 50 stuks zeep in hun kartonnen doosje verpakt worden
Een tertiaire verpakking is een transportverpakking, ontworpen om schade te vermijden tijdens de behandeling en het vervoer van de goederen.
Voorbeeld: de pallet en de wikkelfolie errond waarop 20 dozen worden gestapeld.
Huishoudelijke versus bedrijfsmatige verpakkingen
Het onderscheid tussen huishoudelijke en bedrijfsmatige verpakkingen speelt bij de primaire verpakkingen een belangrijke rol. Bij Valipac geef je nl enkel de bedrijfsmatige verpakkingen aan, terwijl je de huishoudelijke verpakkingen meldt bij Fost Plus.
Dit onderscheid kan je als volgt bepalen:
Is het product ontworpen en voor exclusief gebruik van vakmensen, industrie, collectiviteiten, scholen, ziekenhuizen, e.d.?
- JA > Het product is bedrijfsmatig en de primaire verpakking ervan is een bedrijfsmatige verpakking.
- NEE > Raadpleeg de lijst van huishoudelijke en bedrijfsmatige producten (grijze lijst). Deze lijst zal je inlichten of het product en de verpakking huishoudelijk of bedrijfsmatig is.
De grijze lijst maakt het onderscheid tussen huishoudelijke en bedrijfsmatige producten. Deze werd opgesteld door Valipac en Fost Plus, in samenwerking met de beroepsfederaties en goedgekeurd door de IVC.
Voorbeeld: een potje mayonaise van 250g is een huishoudelijke verpakking. Diezelfde mayonaise in een emmer van 10 kg is bedrijfsmatig. Maar wat met een pot van 1,5 kg? De grijze lijst leert je dat de grens voor gebruiksklare sauzen op 1,2 kg ligt. M.a.w. alle potten mayonaise van meer dan 1,2 kg zijn bedrijfsmatige verpakkingen.
Een secundaire verpakking of verzamelverpakking is bedrijfsmatig, met uitzondering van de multipacks. Een multipack is de verpakking rond een product (meestal huishoudelijk) dat in het verkooppunt een verkoopeenheid vormt (bv. de plastic folie rond 6 blikjes drank).
Een tertiaire verpakking is bedrijfsmatig, behalve de huishoudelijke colliverpakking. Een colliverpakking is de vervoersverpakking die uitsluitend gebruikt wordt bij de verkoop via internet, via postorder of via snelkoerier aan particulieren. Bij verkoop via internet, levering via snelkoerier, … aan bedrijven is er nooit sprake van een colliverpakking.
Recycleerbare/niet-recycleerbare verpakkingen
In onze rapportering aan de IVC dienen recycleerbare en niet-recycleerbare verpakkingen afzonderlijk te worden gemeld. Daarom is het belangrijk dat je dit onderscheid ook in jouw aangifte maakt.
De IVC definieert niet-recycleerbare verpakkingen als volgt: “Een niet-recycleerbare verpakking is een verpakking die binnen de gangbare praktijken van inzameling, sortering en verwerking als afvalstof geen bestemming krijgt in een nieuw product. De inhoud van de verpakking heeft geen invloed op de recycleerbaarheid van de verpakking”.
In de praktijk zal de samenstelling van een verpakking bepalen of deze al dan niet recycleerbaar is. Dit impliceert dat een verpakking van gevaarlijke producten niet per se niet-recycleerbaar is. De recycleerbaarheid van verpakkingen wordt hier enkel beschouwd vanuit het standpunt van mechanische recyclage.
Volgende verpakkingen geef je aan als niet-recycleerbaar:
Papier/karton
- Geparaffineerd, gebitumeerd of gesiliconeerd papier/ karton
Plastics
- Verpakkingen die uit meerdere lagen van verschillende polymeren bestaan, worden als niet-recycleerbaar beschouwd. Deze plastics zijn beter gekend onder de naam laminaten.
Hout
- Alle bedrijfsmatige verpakkingen uit hout worden beschouwd als recycleerbaar.
Metaal
- Alle bedrijfsmatige verpakkingen uit metaal worden beschouwd als recycleerbaar.
Glas
- Alle bedrijfsmatige verpakkingen uit glas worden beschouwd als recycleerbaar.
Andere
- Verpakkingen uit keramiek worden beschouwd als niet-recycleerbaar.
Verpakking van gevaarlijke producten
In de aangifte zal je ook de primaire verpakkingen van gevaarlijke producten afzonderlijk aangeven.
De regel luidt: is het product in de verpakking giftig, gevaarlijk, corrosief of gelijkaardig, dan wordt de verpakking beschouwd als een verpakking van gevaarlijke producten. Meestal gaat het om verpakkingen die onderworpen zijn aan de CLP-reglementering (verpakkingen van mengsels of chemische stoffen die onderhevig zijn aan de gevarenklassen). Vaak wordt dit met gevarenpictogrammen aangeduid op de verpakking.
Plastic verpakkingen voor de bouw
Is je bedrijf actief in de bouwsector, dan zal je de plastic verpakkingen afzonderlijk moeten aangeven.
Deze verpakkingen zijn onderworpen aan een bijkomende sectoriële bijdrage ter gedeeltelijke financiering van het Clean Site System, een ophaalsysteem van plastic verpakkingsfolie op bouwwerven, opgezet door Valipac.
Het betreft o.a. de rekfolie, krimphoezen en zakken voor het verpakken van:
- bakstenen
- cement, mortel, kalk en gips
- vezelcement
- betonproducten
- zand, keien en grind
- dakbedekking
- tegels
- deuren en ramen
- vlakglas
- isolatiemateriaal
- gevelbekleding